Terugblik fractie mei 2021

Hoge nood
In de gemeenteraadsvergadering van 29 april vroeg waarnemend fractievoorzitter Rita Boer Rookhuiszen namens D66 West Betuwe naar extra openbare toiletvoorzieningen. Voor zowel de vele toeristen die nu te voet en op pedalen langskomen als onze eigen inwoners met ‘hoge nood’. Dat zou niet nodig zijn, aldus de verantwoordelijk wethouder van Dorpsbelangen. Immers, de terrassen zijn weer open, net als de winkels. Achteraf blijkt dus het enige goed vindbare openbare toilet bij de Hema in het centrum van Geldermalsen gewoon gesloten, gebarricadeerd zelfs. En bij terraseigenaren is lang niet overal iedereen welkom louter en alleen voor toiletgebruik. De nood is nog steeds hoog. Dus heeft de fractie aanvullende schriftelijke vragen gesteld. Het minste wat zou kunnen is met de ondernemer(s) in gesprek te gaan over het openstellen van hun toilet. En enige steun, voor het extra schoonmaken wat wellicht nodig is, zou geen probleem moeten zijn. Daar hebben we immers vanuit het Rijk een speciale corona subsidie voor gekregen. Trouwens, in andere gemeenten met toeristen plaatst men wel tijdelijke toiletten. Als we West Betuwe echt op de kaart willen zetten, gebiedsmarketing heet dat met een mooi woord, dan is de Hoge Nood verhelpen een puik middel. We wachten helaas nog steeds op antwoord.
Draagvlak voor de toekomst nodig
Deze maand hebben we in de gemeenteraad op 25 mei a.s. een bomvolle agenda waarbij we belangrijke besluiten voor de toekomst nemen. Onder andere de Nota Vastgoed, budget om huurbeleid op te stellen, het bestemmingsplan dijkversterking Tiel-Waardenburg, de Regionale Energie Strategie (RES) 1.0, de Regionale Adaptatie Stategie (RAS), het voorstel Natuurlijk begraven en last but nog least het beleidsplan Huisvesting arbeidsmigranten. Veel voorstellen gaan over het toekomstbestendig maken van gebouwen en de leefomgeving. Het gaat ook over hoe wij tegen maatschappelijke ontwikkelingen aankijken. Wat zijn ‘eerlijke’ huurprijzen van maatschappelijk vastgoed? Wat vinden we van de wensen voor natuurlijk begraven? Hoe gaan we om met de gevolgen en aanpak van de klimaatverandering op het leven in West Betuwe? Hoe zorgen we dat de lasten en lusten eerlijk verdeeld worden? En hoe behandelen we arbeidsmigranten die, met soms slechte arbeids- en woonomstandigheden, ons allen voorzien van al dan niet noodzakelijke spullen? Bij de meeste voorstellen staat en valt het succes bij draagvlak. Wat duidelijk lijkt maar in feite een vaag begrip is. Want wat is draagvlak? Wat is voldoende draagvlak? De meningen hierover verschillen enorm. Door wie en hoe dit bepaalt gaat worden zal de hamvraag zijn.
Het voorstel ‘natuurlijk begraven’ steunen wij, wellicht kan dit in de toekomst ook op de begraafplaats in Geldermalsen gerealiseerd worden. Met het bestemmingsplan dijkversterking Tiel-Waardenburg stemmen we in maar vragen we wel aandacht voor inwoners die onevenredig hard getroffen worden door die dijkverzwaring. Met het nieuw op te stellen beleid voor vastgoed en huurprijzen wordt helaas geen haast gemaakt. Vanwege personeelstekort wordt dit pas in 2022 opgepakt. Een uitdaging dus voor de na de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart gekozen nieuwe gemeenteraad en het nieuw te vormen college. Maar ook de RAS, RES en huisvesting van arbeidsmigranten zullen de komende jaren belangrijke gespreksonderwerpen blijven.
RAS uitgelicht
De Regionale Adaptatie Strategie (RAS) lijkt minder ingrijpend te zijn dan de RES en roept vooralsnog veel minder weerstand binnen en buiten de gemeenteraad op. Wellicht door de relatieve onbekendheid met wat de RAS gaat betekenen voor de leefomgeving. Het is in ieder geval een hamerstuk geworden. De noodzaak voor klimaatbewust handelen en wat daar voor nodig is, is bij veel van onze inwoners nog niet duidelijk. Wie meer direct betrokken is, zoals onze dijkbewoners, weet dat ook de maatregelen die nu al gedaan worden om goed voorbereid te zijn op klimaatverandering heel ingrijpend kunnen zijn. Waar we ons zorgen over maken is dat ook binnen de gemeentelijke organisatie die noodzaak niet breed gedragen wordt. Zo wordt door de ene wethouder bij ons groenbeleid bezuinigd op het actief stimuleren van bewoners om verharding te vervangen voor groen, ondanks dat dit een speerpunt is in de RAS. Een andere wethouder promoot juist weer de wip een tegel wedstrijd. Hoe tegenstrijdig kun je als lokaal bestuur zijn? Het belang van klimaatadaptatie moet echt bij iedereen in de gemeentelijke organisatie op het netvlies staan en uitgedragen worden. Doe je dat niet dan kun je het ook niet van je inwoners en ondernemers verwachten.
RES uitgelicht
De noodzaak van deze RES 1.0 staat voor D66 West Betuwe niet ter discussie. Maar wie zegt dat de RES 1.0 genoeg is houdt zichzelf en anderen voor de gek. De RES 1.0 stelt geen nieuwe projecten of exacte locaties daarvoor vast. Die moeten met afzonderlijke vergunningstrajecten in iedere individuele gemeente realiteit worden. Daar gaat nog veel tijd overheen. We maken dus in theorie wat mogelijk – maar in de praktijk zijn er nog vele hobbels. Waarvan draagvlak in gemeenteraden en onder inwoners een hele grote is. Kijk naar wat er nu rondom plannen voor nieuwe windmolens in buurgemeente Culemborg gaande is. Wij vinden in ieder geval dat iedere inwoner moet kunnen profiteren van de kansen die de RES biedt, van lagere energiekosten en dus lagere woonlasten tot aan kansen op en zo nodig omscholing naar ander werk. Ook als je geen geld hebt om duurzaam te investeren. Mede dankzij de vasthoudendheid van inwoners is West Betuwe in Rivierenland op dit moment koploper. Er staan immers 14 windmolens langs de A15, er is een groot zonnepark bij de AVRI en er staat nog een en ander aan zonneparken op de rol. Wat vergeten lijkt te zijn is dat die windmolens er niet van de ene op de andere dag stonden. De bouw vergde een jarenlange voorbereiding en er moest veel weerstand overwonnen worden. De komende 2 jaar, tot aan de vaststelling van de RES 2.0, moeten we ten volle benutten om inwoners van jong tot oud, organisaties en beslissers te betrekken en enthousiast te krijgen en ervoor te zorgen de lusten en lasten van de klimaatverandering eerlijk te verdelen.
Huisvesting arbeidsmigranten uitgelicht
Voor wat betreft de huisvesting van arbeidsmigranten is het goed dat er nu een beleidsplan ligt. De fractie is blij dat dit grotendeels aansluit bij de adviezen nav het onderzoek van Emile Roemer. Wat ons echter verbaasd is de terughoudendheid die er uit klinkt. We gaan eerst twee aanvragen voor initiatieven (bij de veiling en bij de distributiecentra) afwachten en beoordelen en pas bij voldoende draagvlak kunnen die gerealiseerd worden. Waarmee we direct bij de hete aardappel zijn beland. Want wat is dan voldoende draagvlak? Hoe en wie gaan dat bepalen? Ondertussen blijven we illegale huisvesting wel gedogen. Maar tot wanneer dan? Tot het volgende plukseizoen? Nog langer? En hoe en door wie wordt dan bepaald wat een onacceptabele woonsituatie is? En als we het hebben over gezinnen met kinderen: gaan we in het kader van ons onderwijsbeleid extra aandacht voor taal regelen? Ook bij de kinder-, voor en naschoolse opvang? Kortom, als D66 hebben we hier veel vragen en grote zorgen over.